ความลับของการ “หาว” ทำไมเวลาเราหาว คนรอบข้างถึงหาวตาม?
เคยไหม…แค่เห็นใครหาวก็อดไม่ได้ที่จะหาวตาม แบบไม่รู้ตัว! แล้วทำไมคนถึงหาวตามกัน ทั้ง ๆ ที่ก็ไม่ได้ง่วงพร้อมกันสักหน่อย? คำตอบคือ “ไม่ใช่แค่เรื่องง่วงอย่างเดียวหรอก!” เพราะเบื้องหลังการหาวมีอะไรลึกกว่านั้นมาก! และวันนี้ Reviewjing ได้รวบรวมข้อมูลน่าสนใจมาเล่าให้ฟังแบบเพลิน ๆ แล้วค่ะ พร้อมแล้ว…ห้ามหาวนะ!
หาวคืออะไร?
หาวคือพฤติกรรมธรรมชาติที่เกิดขึ้นกับมนุษย์และสัตว์หลายชนิด มันมักจะมาเยือนตอนที่เรารู้สึกง่วง เหนื่อย หรือเบื่อ โดยลักษณะของการหาวจะเป็นการอ้าปากกว้าง สูดลมหายใจเข้าอย่างแรง แล้วก็หายใจออกช้า ๆ พร้อมกับยืดกล้ามเนื้อบางส่วน เช่น คอ หลัง หรือแม้แต่มือ!
แต่นักวิทยาศาสตร์บอกว่า การหาวไม่ใช่แค่เพราะ “ง่วง” อย่างเดียวนะ มันอาจช่วยเพิ่มออกซิเจนให้สมอง หรือกระตุ้นระบบประสาทให้เราตื่นตัวขึ้นอีกนิด โดยเฉพาะเวลานั่งฟังอะไรยาว ๆ หรืออยู่ในห้องที่อากาศอับ ๆ
ที่น่าสนใจคือ…บางทีเราหาวโดยไม่มีเหตุผลเลยด้วยซ้ำ! ไม่ง่วง ไม่เหนื่อย แต่ก็ดันหาวขึ้นมาเฉย ๆ เฮ้ย แบบนี้ต้องมีอะไรเบื้องหลังแล้วแหละ!
แล้ว…ทำไมคนถึงหาวตามกัน?
นี่แหละประเด็นเด็ด! เวลาเราเห็นใครหาว สมองเราจะมีการตอบสนองอัตโนมัติแบบ “เอ๊ะ หาวหรอ งั้นเราก็หาวด้วยดีกว่า” โดยไม่ต้องผ่านการคิดวิเคราะห์เลยนะ มันเป็นการเลียนแบบพฤติกรรมที่เกิดขึ้นจากกลุ่มเซลล์ประสาทที่ชื่อว่า Mirror Neuron หรือ “เซลล์ประสาทกระจก”
เจ้าเซลล์พวกนี้ทำให้เรารับรู้และเลียนแบบอารมณ์หรือการกระทำของคนอื่นได้แบบอัตโนมัติ เช่น เวลาคนยิ้มให้ เราก็ยิ้มกลับ หรือเวลาคนร้องไห้ เราก็พลอยน้ำตาซึมไปด้วย ซึ่งการหาวก็อยู่ในพฤติกรรมประเภทนี้เลย!
และนี่คือเหตุผลว่าทำไม ทำไมคนถึงหาวตามกัน เพราะสมองเรารับรู้ว่าอีกฝ่ายกำลังหาว แล้วเราก็ซึมซับพฤติกรรมนั้นโดยไม่รู้ตัว
หาวเป็น “โรคติดต่อ” ทางอารมณ์จริงเหรอ?
คำว่า “หาวแพร่เชื้อ” ไม่ได้หมายถึงโรคจริง ๆ หรอกนะ แต่เป็นการอุปมาให้เห็นภาพว่าการหาวนั้น สามารถส่งต่อจากคนหนึ่งไปสู่อีกคนได้ง่ายมาก เหมือนการแพร่ไวรัส (แต่ไม่อันตรายแน่นอนจ้า)
สิ่งนี้เกี่ยวข้องกับความสามารถของมนุษย์ในการเข้าอกเข้าใจกัน หรือที่เรียกว่า “Empathy” นั่นเอง โดยเฉพาะในคนที่มีความผูกพันใกล้ชิด เช่น เพื่อนสนิท แฟน หรือคนในครอบครัว มักจะติดหาวกันง่ายกว่าคนแปลกหน้า เพราะสมองตอบสนองทางอารมณ์ได้ลึกกว่า
ดังนั้น ถ้าเพื่อนข้าง ๆ หาว แล้วเราหาวตาม ไม่ต้องตกใจ…เราก็แค่มีหัวใจที่เชื่อมโยงกับกันเท่านั้นเอง 💗
ทฤษฎีเด็ด ๆ ที่อธิบายว่าทำไมคนเราถึงหาว
มีทฤษฎีมากมายที่พยายามอธิบายพฤติกรรม “หาว” และแต่ละอันก็น่าสนใจไม่แพ้กัน เราลองมาดูแบบเข้าใจง่าย ๆ กันดีกว่า
หาวเพื่อให้สมองตื่นตัว
หนึ่งในทฤษฎีที่ได้รับความนิยม คือ การหาวช่วยกระตุ้นให้สมอง “ตื่น” โดยเฉพาะตอนที่เริ่มรู้สึกเบลอ ๆ ง่วง ๆ การหาวจะเป็นการเพิ่มออกซิเจนเข้าสู่สมอง พร้อมดึงคาร์บอนไดออกไซด์ออกไป ทำให้ระบบประสาทกลับมาทำงานได้ชัดเจนขึ้นนั่นเอง
หาวเพื่อระบายความร้อนในสมอง
อีกทฤษฎีหนึ่งบอกว่า การหาวเป็นวิธี “ลดอุณหภูมิสมอง” เพราะเมื่อสมองทำงานหนัก มันจะร้อนขึ้น การหาวช่วยให้ลมหายใจเย็นไหลผ่านโพรงจมูกและปาก ทำให้สมองเย็นลงแบบธรรมชาติ ซึ่งเหมือนพัดลมเล็ก ๆ ในตัวเลยแหละ
หาวเพื่อสื่อสารกับฝูง
อันนี้น่าสนใจมากเลย เพราะนักพฤติกรรมสัตว์เชื่อว่าในอดีต มนุษย์และสัตว์อาจใช้การหาวเป็น “สัญญาณรวมกลุ่ม” หรือเป็นตัวกำหนดว่าถึงเวลาพักผ่อนแล้วนะ การหาวอาจเป็นหนึ่งในเครื่องมือของวิวัฒนาการเพื่อเชื่อมโยงคนในกลุ่มเข้าด้วยกัน
ใครที่มัก “หาวแพร่เชื้อ” ได้ง่ายกว่าคนอื่นบ้าง?
คนที่มีความสามารถในการเข้าอกเข้าใจผู้อื่นสูง หรือมี ความผูกพันทางอารมณ์กับคนรอบข้าง มักจะ “หาวตาม” ง่ายกว่าคนทั่วไป
เด็กเล็กมักไม่หาวตาม เพราะระบบ Mirror Neuron ยังพัฒนาไม่เต็มที่ แต่พอโตขึ้น ความสามารถนี้จะค่อย ๆ ชัดเจนขึ้น ซึ่งเป็นสิ่งที่แสดงถึงความเป็น “มนุษย์ที่เชื่อมโยงกัน” อย่างแท้จริง
บางการศึกษาก็บอกว่า คนที่มีความอ่อนไหวทางอารมณ์ หรือแม้แต่พวกอินโทรเวิร์ตบางกลุ่ม ก็หาวแพร่เชื้อได้ง่ายกว่าด้วยนะ!
แล้วถ้าไม่อยากหาวตาม ต้องทำยังไง?
ถ้าอยู่ในห้องประชุมสำคัญ แล้วเผลอหาวขึ้นมาเพราะคนข้าง ๆ เริ่มก่อน จะทำยังไงดี? เรามีทริกขำ ๆ มาให้ลองใช้ดู
ทำไมคนถึงหาวตามกัน จริง ๆ เเล้วการหาวไม่ใช่แค่เพราะง่วง แต่ยังเกี่ยวข้องกับสมอง อารมณ์ และการสื่อสารแบบลึก ๆ ระหว่างมนุษย์ด้วยกัน การที่คุณหาวตามใครสักคน ไม่ได้แปลว่าคุณเหนื่อย แต่มันอาจแปลว่าคุณมี “ใจ” ที่เชื่อมโยงกับเขาอยู่ก็ได้
และถ้าคุณชอบบทความสนุก ๆ ที่เล่าจากเรื่องธรรมดาให้ไม่น่าเบื่อแบบนี้ อย่าลืมติดตามพวกเรา Reviewjing นะคะ มีเรื่องจุกจิกที่น่ารู้เพียบเลย บอกเลยว่าทุกเรื่อง…อ่านแล้วต้อง “อ๋อ” แน่นอน!
อ้างอิงที่มาของข้อมูล